Overslaan en naar de inhoud gaan

Duurzaamheidsframework

Het mariene milieu is vitaal voor het menselijk welzijn en de wereldeconomie, zichtbaar door de verschillende ecosysteemdiensten die het voorziet. Het draagt bij aan de globale voedsel- , energie- en bronvoorziening, vormt een belangrijke toeristische trekpleister en biedt immense opportuniteiten voor economische groei, ontwikkeling en werkgelegenheid. Hierdoor zijn sommige gebieden echter bedreigd door overgebruik, vervuiling en het verlies aan biodiversiteit door de druk van menselijke activiteiten. Dit is zeker het geval voor de Europese kustgebieden, waar de reeds intensieve exploitatie enkel zal toenemen en diversifiëren. Lidstaten moeten steeds meer tot een duurzaam beheer komen, en het toenemend belang van wetenschap, technologie en innovatie worden hierbij steeds meer erkend. Het verzekeren van een gezond en duurzaam marien milieu is niet alleen een vereiste voor mariene bedrijven om hun operaties op lange termijn verder te zetten, maar voorziet ook een significante opportuniteit. Het wordt duidelijk dat er een balans moet zijn tussen de bescherming van een duurzaam mileu met toenemende economische activiteiten, als de ontwikkeling van de mariene sector op een duurzame en verantwoordelijke manier dient verdergezet te worden. Dit vergt een grondige wetenschappelijke kennis van de mariene ecosystemen, hun processen en gedragingen, de diensten die ze voorzien, en de mogelijks negatieve effecten die menselijke activiteiten hebben op het lokale, regionale en globale milieu. 

Om een holistisch duurzaamheidsprofiel te kunnen voorzien van menselijke activiteiten in het mariene milieu, is het nodig om een robuuste en allesomvattende methodology te ontwikkelen. Het SUMES duurzaamheidsframework is hiervoor ontwikkeld, gebaseerd op een specifieke case study (offshore windmolenpark op de Belgisch Continentale Shelf), en uitgebreid en gevalideerd door de multi-use case (windenergie in combinatie met mosselkweek). Finaal is deze methodologie generisch en kunnen de resultaten gereproduceerd worden voor andere cases. 

Om de lokale en globale impact van menselijke activiteit, en zijn bijbehorende waardeketen, te kwantificeren dienden de oorzaak-gevolg relaties samengebracht te worden op verschillende geografische niveau's. Hiervoor zijn specifieke methodologieën geïntegreerd, zoals 'life cycle assessment' (LCA) en 'ecosystem services assessment' (ESA). Op deze manier werden zowel locatie-specifieke als generische effecten op de lokale ecosysteemdiensten beschouwd, met daarnaast ook globale effect zoals klimaatopwarming. 

 

 

Wanneer een menselijke activiteit plaatsvindt in het mariene milieu, is de waardeketen geconnecteerd met het vasteland door processes zoals transport, elektriciteitsgebruik, gebruik van producten, etc. Dit impliceert dat er naast de lokale effecten in de mariene omgeving, waar de activiteit grotendeels plaatsvindt, ook lokale effecten op land kunnen optreden. Voor het mariene milieu zijn in SUMES lokale ESA studies uitgevoerd om informatie te genereren over site-specifieke effecten op lokale ecosysteemdiensten. 

Er is echter geen specifieke data voorhanden over veranderingen in de terrestrische ecosysteemdiensten. Daarom werd een klassieke 'life cycle impact assessment method' (ReCiPe 2016, H) aangepast door het ontwikkelen van nieuwe karakterisatiefactoren en impactcategorieën. Zo was het mogelijk om veranderingen in  terrestrische voorzienige, regulerende en culturele ecosysteemdiensten mee in beschouwing te nemen, naast de traditionele effecten zoals klimaatopwarming en eutrofiëring. Deze karakterisatiefactoren werden berekend op basis van de Ecosystem Services Valuation Database (ESVD) en omgezet in monetaire equivalenten. Deze methode wordt bestempeld als 'LCA+ES'. 

Het duurzaamheidsframework van SUMES integreert de resultaten van de lokale ESA's met de resultaten van de LCA+ES. Een aggregatie vindt plaats met monetaire technieken, en de resultaten worden uitgedrukt als handafdruk (voordelen) of voetafdruk (lasten) voor drie gedefinieerde gebieden: Natuurlijke Bronnen, Ecosysteemkwaliteit en Menselijke Gezondheid. Meer info is te vinden in de deliverables.